Odleżyny Zapobieganie i leczenie

Wybierz kategorię lub podkategorię

Informujemy, iż zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, dostęp do produktów i informacji wyświetlanych na tej podstronie, zastrzeżony jest dla profesjonalistów z branży medycznej. Jesteś osobą wykonującą zawód medyczny lub prowadzącym obrót wyrobami medycznymi?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, oświadczam, że jestem osobą wykonującą zawód medyczny lub prowadzącym obrót wyrobami medycznymi. Mam świadomość, że treści zamieszczane na niniejszej stronie mogą zawierać między innymi wiadomości na temat wyrobów niebezpiecznych dla zdrowia i bezpieczeństwa pacjentów.

Jestem profesjonalistą z branży medycznej Nie jestem profesjonalistą z branży medycznej

Odleżyny

To uszkodzenia skóry lub tkanek, występujące w przypadku zmniejszenia krążenia krwi na skutek ucisku w określonym obszarze.

Początkowo na zaatakowanym obszarze można zauważyć lekkie zaczerwienienie (pierwszy znak uszkodzenia tkanki). Tkanka spodnia obumiera z powodu słabego ukrwienia. Problem dotyka różnych warstw skóry, mięśni i kości. Obszary szczególnie narażone obejmują okolice krzyżowe, pięty, łokcie i łopatki.

W większości przypadków odleżyn można uniknąć, dzięki działaniom prewencyjnym, takim jak dokonywaniu formalnej oceny ryzyka oraz ograniczaniu szczególnych zagrożeń (odciążenia, pielęgnacja skóry). Najważniejsze jest minimalizowanie czynników ryzyka.

W przypadku wystąpienia odleżyny, niezwykle istotne jest opracowanie skoordynowanego planu leczenia, w celu poprawy stanu zdrowia pacjenta i wyeliminowania wszystkich czynników zakłócających przebieg gojenia. Muszą być spełnione podstawowe warunki konieczne do gojenia się ran. Warunki te obejmują oczyszczenie rany, zapewnienie poprawnego krążenia i odpowiednie odżywianie zarówno pod względem liczby kalorii, jak i składników odżywczych, a także odpowiedni poziom spożycia płynów. Ostatni element powoduje zwykle problem u osób starszych (podstawowa zasada: dzienne spożycie płynów powinno wynosić 40 ml na każdy kg masy ciała).

W zależności od stopnia uszkodzenia tkanek, odleżyny można skategoryzować w następujących etapach:

ETAP 1
Nie przerwano ciągłości skóry, ale zaczerwienienie nie staje się białe po dotknięciu.

ETAP 2
Uszkodzenie naskórka, skóry właściwej lub obu. Klinicznym objawem uszkodzenia jest otarcie lub pęcherz. Skóra w okolicy uszkodzenia może być zaczerwieniona.

ETAP 3
Uszkodzenia rozciągają się na wszystkie powierzchowne warstwy skóry, tkanki tłuszczowej, aż do mięśni włącznie. Odleżyna przyjmuje postać głębokiej rany.

ETAP 4
Uszkodzenia obejmują zniszczenie wszystkich struktur tkanek miękkich oraz struktur kości i stawów.

Odleżyny mogą wystąpić u wszystkich osób, ale szczególnie narażeni są pacjenci starsi, obłożnie chorzy, sparaliżowani i niedożywieni.

Identyfikacja osób narażonych na odleżyny i inicjowanie działań prewencyjnych to istotne kroki w ograniczaniu ich przypadków. Indywidualne ryzyko powstania odleżyny można określić za pomocą narzędzi oceny ryzyka, takich jak Skala Bradena

Skala Bradena to skala ocen składająca się z 6 etapów:

Percepcja (zdolność do sensownej reakcji na dyskomfort związany z ciśnieniem).
Wilgotność (stopień, w jakim skóra jest narażona na wilgoć).
Aktywność (stopień aktywności fizycznej).
Mobilność (zdolność do zmiany i kontroli pozycji ciała).
Stan odżywienia (zwyczajowy schemat spożycia żywności).
Tarcie i siły ucisku.

Najważniejszym aspektem w profilaktyce i leczeniu odleżyn jest z pewnością redukcja nacisku. Jest to możliwe do osiągnięcia poprzez częstą zmianę pozycji i przemieszczenie pacjenta, ale także poprzez zastosowanie odpowiednich materacy lub specjalnego sprzętu redukującego obciążenie. Właściwe leczenie powinno obejmować dokładne oczyszczenie rany, usunięcie tkanki martwiczej i zapewnienie otoczenia rany wolnego od produktów wydalania. Etapy 3 i 4 odleżyn często wymagają oczyszczenia chirurgicznego.

Zapobieganie i leczenie odleżyn

Klasyfikacja odleżyn na podstawie EPUAP/NPUAP, 2011¹

Klasyfikacja odleżyn: 1

Opis:

Niewyraźne zaczerwienienie nieuszkodzonej skóry, zwykle nad uwypukleniami kostnymi.
Mogą wystąpić również przebarwienia skóry, ciepło, obrzęk, twardość lub ból w porównaniu z sąsiednimi tkankami.

Cele leczenia:

Poprawa stanu skóry.
Przywrócenie funkcjonowania łożyska kapilarnego.

Zaopatrywanie ran miejscowych:

Poprawa integralności naskórka poprzez stosowanie produktów na bazie hiperoksydowanych kwasów tłuszczowych (np. Linovera®¹).
Zapobieganie dalszym uszkodzeniom skóry spowodowanych tarciem lub ścinaniem z zastosowaniem produktów zabezpieczających skórę.

Klasyfikacja odleżyn: 2 - Niezakażone

Opis:

Częściowe uszkodzenie skóry (pęcherz).
Uszkodzenie tkanek objawia się w formie suchego, płytkiego owrzodzenia bez tkanki martwiczej i siniaków (siniaki wskazują na głębokie uszkodzenie tkanki).
Przeprowadzić kontrolę wzrokową pod kątem maceracji skóry.

Cele leczenia:

Zapewnienie czystego łożyska rany w celu przyspieszenia wzrostu tkanki ziarninowej.

Zaopatrywanie ran miejscowych:

Przygotowanie łożyska rany: stosowanie antyseptycznego roztwory do płukania ran i/lub żelu (np. Prontosan® Wound Irrigation Solution, Prontosan® Wound Gel, Prontosan® Wound Gel X²)
Nawilżające opatrunki powierzchniowe i głębokie: chłonne/słabo przylegające (np. asortyment Askina® Foam/ Askina® DresSil range).
Owrzodzenie w okolicy pięt: chłonny/nieprzylegający, wilgotny opatrunek o dopasowanym kształcie (np. Askina® Heel/Askina® DresSil Heel).
Okolice kości krzyżowej: chłonny/nieprzylegający, wilgotny opatrunek o dopasowanym kształcie (np. Askina®DresSil Sacrum)

Klasyfikacja odleżyn: 3 - Niezakażone

Opis:

Pełnościenne ubytki tkanki. Tłuszcz podskórny może być widoczny, ale kości, ścięgna lub mięśnie nie są odsłonięte.
Może występować tkanka martwicza, nieprzysłaniająca pełnej głębokości rany.

Cele leczenia:

Usuwanie martwej tkanki.
Zapewnienie czystego łożyska rany w celu przyspieszenia wzrostu tkanki ziarninowej.

Opatrywanie ran miejscowych

Przygotowanie łożyska rany: stosowanie antyseptycznego roztworu do płukania ran i/lub żelu (np. Prontosan® Wound Irrigation Solution, Prontosan® Wound Gel, Prontosan® Wound Gel X²).
Głębokie oczyszczenie: aplikacja wilgotnego opatrunku absorpcyjnego (np. Askina® Absorb+/Foam Cavity).
Owrzodzenie w okolicy pięt: chłonny/nieprzylegający, wilgotny opatrunek o dopasowanym kształcie (np. Askina® Heel/Askina® DresSil Heel).
Okolice kości krzyżowej: chłonny/nieprzylegający, wilgotny opatrunek o dopasowanym kształcie (np. Askina®DresSil Sacrum).

Klasyfikacja odleżyn: 4 - Niezakażone

Opis:

Utrata pełnej objętości tkanki z widoczną kością, ścięgnem lub mięśniem.
Może wystąpić tkanka martwicza lub strup. Często obejmuje głębokie uszkodzenia skóry.

Cele leczenia:

Usuwanie martwej tkanki
Zapewnienie czystego łożyska rany w celu przyspieszenia wzrostu tkanki ziarninowej

Opatrywanie ran miejscowych:

Przygotowanie łożyska rany: stosowanie antyseptycznego roztworu do płukania ran i/lub żelu (np. Prontosan® Wound Irrigation Solution, Prontosan® Wound Gel, Prontosan® Wound Gel X²).
Głębokie oczyszczenie: aplikacja wilgotnego opatrunku absorpcyjnego (np. Askina® Absorb+/Foam Cavity).
Owrzodzenie w okolicy pięt: chłonny/nieprzylegający, wilgotny opatrunek o dopasowanym kształcie (np. Askina® Heel/Askina® DresSil Heel).
Okolice kości krzyżowej: chłonny/nieprzylegający, wilgotny opatrunek o dopasowanym kształcie (np. Askina®DresSil Sacrum).

Klasyfikacja odleżyn: 2 - 4 Zakażona

Opis:

Objawy i objawy infekcji, takie jak przebarwienia, obrzęk, ciepło i nieprzyjemny zapach.

Cele leczenia:

Zmniejszenie obciążenia bakteryjnego.
Ograniczanie wysięku/zapachu.
Zapobieganie/usuwanie biofilmu.
Zapewnienie czystego łożyska rany w celu przyspieszenia wzrostu tkanki ziarninowej.

Opatrywanie ran miejscowych:

Przygotowanie łożyska rany: stosowanie antyseptycznego roztwory do płukania ran i/lub żelu (np. Prontosan® Wound Irrigation Solution, Prontosan® Wound Gel, Prontosan® Wound Gel X²).
Powierzchowne: Opatrunek antybakteryjny (np. Askina® Calgitrol® Ag³).
Owrzodzenie na piętach: Opatrunek antybakteryjny (np. Askina® Calgitrol® THIN³).

PRZYPISY:

1. Zalecane stosowanie zgodnie z wytycznymi EPUAP, 2012 patrz: http://www.epuap.org

2. UWAGA: Z uwagi na fakt, że odleżyny etapu IV mogą być narażone na kontakt z chrząstką, należy zachować szczególną ostrożność. Niektóre produkty (np. Prontosan®) są przeciwwskazane do stosowania na chrząstkę hialitową. We wszystkich przypadkach należy przeprowadzić

staranną ocenę ryzyka i korzyści. Decyzja o zastosowaniu produktu należy do lekarza prowadzącego. W określonych przypadkach zaleca się stosowanie roztworu soli fizjologicznej zamiast preparatu Prontosan®.

3. Jako dodatkową osłonę należy zastosować chłonny/nieprzylegający, wilgotny opatrunek o płaskim lub anatomicznym kształcie (np. Askina® Foam/Askina® Heel/Askina® DresSil Heel/Askina® DresSil Sacrum)