Porównanie procedur 3D i 2D

Laparoskopia służy do wizualizacji narządów i struktur w jamie brzusznej. Wykorzystywana jest w celach diagnostycznych, a w szczególności do wykonywania zabiegów chirurgicznych. Minimalnie inwazyjna procedura powoduje mniejsze urazy podczas operacji oraz redukuje ból pooperacyjny. Ponadto zmniejsza ryzyko infekcji i zapobiega powstawaniu rozległych zrostów w tkankach. Porównanie procedur 3D i 2D było już kilka lat temu ważnym zagadnieniem rozwojowym i zostało przebadane w różnych badaniach opartych na modelach zwierzęcych. ^[1]
Systemy wizualizacji 3D istnieją od prawie dwóch dekad, jednak obecnie literatura mówi o renesansie obrazowania 3D, który trwa od kilku lat. Coraz więcej renomowanych producentów wprowadza na rynek systemy 3D. Dodatkowo kluczowe ulepszenia w tych systemach przyczyniły się do rosnącego zapotrzebowania na tę technologię, co miało również pozytywny wpływ na ceny. Najważniejszym z tych ulepszeń jest poprawa jakości obrazu, możliwa dzięki zwiększonej mocy obliczeniowej systemów – podobny rozwój nastąpił w dziedzinie mikroskopii cyfrowej. Aby uzyskać taką jakość wizualizacji dwadzieścia lat temu, potrzebne byłyby znacznie większe i droższe urządzenia. ^[2] Obecnie systemy laparoskopowe 3D są dostępne w przystępnych cenach. ^[3] Obserwacja szpitali pokazuje, że laparoskopia 3D staje się coraz bardziej popularna – nie tylko ze względu na korzyści kliniczne, ale również na łatwość nauki, nawet dla mniej doświadczonych chirurgów. ^[4]

Szerszy zakres operacji i większe bezpieczeństwo

Rozszerzony zakres operacji wykonywanych laparoskopowo wynika przede wszystkim z udoskonalonego obrazowania systemów 3D. W niedawnym badaniu klinicznym przeprowadzonym przez Bauma i in. ^[5] zbadano wpływ laparoskopii 3D na skuteczność i bezpieczeństwo zabiegów ginekologicznych. Stwierdzono istotne korzyści w zakresie szycia i przecinania struktur anatomicznych z zastosowaniem wizualizacji 3D. W porównaniu z laparoskopią 2D chirurdzy uznali odwzorowanie głębi przestrzennej za szczególnie korzystne, co jest ważnym czynnikiem zwiększonego poziomu bezpieczeństwa zabiegów. Znacząco poprawiło się odwzorowanie struktur nerwowych w przestrzeni zaotrzewnowej. Ulepszenia w wizualizacji macicy, moczowodu i naczyń krwionośnych nie były tak wyraźne. Mimo to Baum i in. wyciągają bardzo pozytywny wniosek: praca z laparoskopią 3D daje chirurgom ogromne korzyści w porównaniu z urządzeniami 2D. Obraz przestrzenny w technologii 3D po prostu bardziej przypomina rzeczywistą anatomię. ^[5]

Percepcja głębi – ogromny atut

Inne badania prowadzą do podobnych wniosków. W badaniu porównawczym 53 pacjentów poddano zabiegom z powodu różnych wskazań chirurgicznych (m.in. torbiel jajnika, przepuklina, kamica żółciowa). Jedna grupa była operowana z wykorzystaniem laparoskopii 3D, a druga technologii 2D. Największą wadą laparoskopii 2D jest brak percepcji głębi. Obciąża to chirurgów podczas zabiegów operacyjnych i może mieć negatywny wpływ na bezpieczeństwo. ^[6]  Grupa 3D miała wyraźną przewagę - czas operacji był znacząco krótszy. Lekarze wskazywali na doskonałą jakość obrazu, zwłaszcza w zakresie percepcji głębi, jako czynnika decydującego o szybszym przebiegu zabiegu. ^[6]
Inne zalety technologii 3D to dobra koordynacja wzrokowo-ruchowa oraz większa precyzja. Dzięki temu chirurdzy mogą pracować dokładniej, ograniczać liczbę błędów oraz oddzielać nawet bardzo drobne struktury tkankowe. Mniej doświadczeni operatorzy korzystają z tych zalet w szczególny sposób. ^[7] Mogą szybciej i skuteczniej uczyć się technik operacyjnych oraz związanej z nimi anatomii. Korzyści finansowe dla szpitali są oczywiste: w niektórych przypadkach znacząco krótszy czas operacji zmniejsza ilość potrzebnych środków znieczulających. Ponadto istniejące instrumenty laparoskopowe, np. o prostej konstrukcji, również mogą być używane z technologią 3D. Obniża to zarówno koszty inwestycji, jak i konserwacji. ^[7]

Zmniejszona śmiertelność

Jeszcze ważniejsze są jednak niższe wskaźniki śmiertelności związane z laparoskopią 3D. Pacjentów można wypisać do opieki pooperacyjnej w lepszym stanie zdrowia. ^[6] Możliwe wady związane są głównie z subiektywnym przyzwyczajaniem chirurgów do widzenia przez okulary 3D oraz potrzeby jeszcze szybszego przetwarzania danych. Podsumowując, zalety laparoskopii 3D są niezaprzeczalne. Jak się okazuje, było to przewidywane jeszcze przed pełnym wdrożeniem technologii do praktyki klinicznej.  Na stronie 247 książki z 51. Kongresu Niemieckiego Towarzystwa Ginekologii i Położnictwa można przeczytać: "Jeśli pominąć względy finansowe, nie sposób zrozumieć, dlaczego wszyscy chirurdzy nie przechodzą natychmiast na obrazowanie trójwymiarowe, skoro są to obrazy, do których jesteśmy przyzwyczajeni w codziennym życiu." Kongres odbył się w dniach 1-5 października 1996 r. ^[4]