Jeśli źle się poczujesz, skonsultuj się ze swoją koszulką

Krok 1: Diagnoza

Karla jest osobą fikcyjną. Mieszka w roku 2040 w centrum Europy i ma 45 lat. Nie pali papierosów, uprawia sport i jest flexitarianką - to dość normalna dieta w roku 2040 w warunkach miejskich. Jednak w przyszłości ludzie nadal będą zmagać się ze stresem i jego konsekwencjami. Karla ma również genetyczne predyspozycje, które zwiększają ryzyko chorób układu krążenia. A teraz stało się to: zawał serca. Światła awaryjne, szpital... Ale jak to wszystko przebiega w przypadku chorej osoby w roku 2040? Czy system opieki zdrowotnej działa dokładnie tak samo jak obecnie? Wybierzmu się z Karlą na wycieczkę do szpitala przyszłości.

"Jestem optymistą. Wierzę, że poważny problem z systemem opieki zdrowotnej zniknie w ciągu dziesięciu do dwudziestu lat" - mówi Burkhard Rost, profesor bioinformatyki na Uniwersytecie Technicznym w Monachium, który jest badaczem w dziedzinie biologii obliczeniowej. Obecnie surowe przepisy dotyczące prywatności danych w dalszym ciągu uniemożliwiają łączenie wszystkich podmiotów systemu opieki zdrowotnej w sieć. „Szpitale, lekarze, a nawet poszczególne oddziały w jednej placówce, ledwo komunikują się między sobą i wymieniają dane” – mówi Rost. Wierzy jednak, że wkrótce możliwe będzie wykorzystanie ogromnego zasobu danych, które obecnie już istnieją – wyników badań krwi, dyspozycji dziedzicznych, danych z eksperymentów, badań czy aplikacji na smartfony. „W dziedzinie medycyny molekularnej w roku 2015 wygenerowano więcej danych niż w całym okresie od 1990 do 2005 roku” – mówi Rost.

Każdego roku ilość wszystkich danych medycznych wykładniczo rośnie, a badacze i lekarze mogliby odkryć wzajemne powiązania i wyleczyć, gdyby mogli być upoważnieni do korzystania z danych. Dlatego też współcześni pacjenci często muszą poddawać się wielokrotnym badaniom. „Z tego powodu, gdy pacjent cierpi, tracimy cenne zasoby i czas” – mówi Rost.

„Będziemy świadkami rutynowego rodzaju pracy zespołowej między ludźmi i maszynami”. Już dziś wspomagany robotem system operacyjny Da Vinci w coraz większym stopniu zastępuje tradycyjną metodę chirurgicznej prostatektomii. Ludzie kontrolują Da Vinci za pomocą joysticka, co przekłada się na niezwykle delikatne nacięcia. Celem jest, aby pacjenci po takich operacjach odczuwali mniejszy ból i rzadziej borykali się z dolegliwościami oraz aby do minimum ograniczyć utratę krwi. W przyszłości należy również znacznie skrócić czas pracy. „Dodatkowo w roku 2030 implanty, np. sztuczne stawy, zostaną połączone z czujnikami, które będą np. informować pacjenta o szczytowym wysiłku podczas uprawiania różnych dyscyplin sportowych czy w razie potrzeby podawać leki  - np. w przypadku wystąpienia miejscowych reakcji zapalnych” – mówi. Sternberg. „Drukarki 3D umożliwiają perfekcyjne dopasowanie implantów do indywidualnych potrzeb pacjentów”.  W przypadku Karli, stent, który wprowadzany jest podczas operacji z maksymalną precyzją, przy minimalnej utracie krwi, uwalnia substancje aktywne i wysyła wiadomość do smartfona lekarza w przypadku wystąpienia powikłań.

Karla nie jest tego świadoma - nadal jest pod wpływem znieczulenia. Jednak w przeciwnym razie nie zauważyłaby ogromnej zmiany między wizytą w szpitalu dzisiaj, a wizytą w 2040 roku. „Dla pacjenta zmiany nie będą zauważalne, tak jak w przypadku pasażera linii lotniczych, który nie jest świadomy wszystkich procesów odbywających się podczas lotu nad Atlantykiem”, mówi Jochen Werner, dyrektor generalny i dyrektor medyczny Szpitala Uniwersyteckiego w Essen. Opracował on główny plan dla swojego szpitala i obecnie przekształca go w inteligentną placówkę. „Pacjent może zauważyć, że przerwy, czasy oczekiwania i problemy zostały znacznie ograniczone”, mówi Werner.

Krok 5: Leczenie i rehabilitacja

Kiedy Karla budzi się w szpitalnym łóżku, jest sama w przestronnym pokoju z dużym oknem skierowanym na południe. W 2040 roku będzie znacznie więcej pokoi jednoosobowych i wygodniejszych niż obecnie. „Kiedy ludzie mają dużo światła, nie są zakłócani i dobrze śpią, po prostu szybciej się regenerują” – mówi planista szpitala Lohfert Praetorius. „A krótsze pobyty w szpitalu są korzystne zarówno dla pacjenta – ponieważ może szybciej wrócić do domu – jak i dla systemu opieki zdrowotnej”.

Szpital przyszłości ma zupełnie nowy system operacyjny. Dzieje się tak dlatego, że nowoczesne metody leczenia, obszerne i lepsze zakwaterowanie oraz innowacyjne, indywidualne leki genowe, mają oczywiście swoją cenę. „Jestem jednak pewien, że dzięki cyfryzacji, wprowadzeniu elektronicznej dokumentacji pacjenta, skróceniu czasu operacji i pobytu w szpitalu oraz ograniczenie liczby błędnych diagnoz wynikających z analiz genetycznych, oszczędności staną się wystarczające, aby umożliwić wprowadzenie tych ulepszeń” - mówi dyrektor szpitala Jochen Werner. Badania pokazują, że dzięki zasobom dostępnym już dziś, można zaoszczędzić do 35 miliardów euro - tylko dzięki konsekwentnemu wykorzystaniu istniejących już zasobów cyfrowych. Na przykład w Szpitalu Uniwersyteckim w Essen łączy się wiele projektów wykorzystujących sztuczną inteligencję opartą na nowoczesnych systemach informatycznych w celu stworzenia „Chmury Medycznej”, która jako podstawowy element inteligentnego szpitala obejmuje również cały obszar przed i po leczeniu .

Profesor psychologii zdrowia na Uniwersytecie Leuphana w Lüneburgu jest ekspertem w dziedzinie e-zdrowia. Opracowuje aplikacje i programy online dla pacjentów z chorobami psychicznymi. Pacjenci w 2040 roku będą doświadczali znacznie rzadszych i krótszych pobytów w szpitalu niż w 2019 roku. Według eksperta, programy online, aplikacje i inteligentne zegarki, pomogą zapobiegać chorobom i wyleczyć się z nich - skupiając się na postępach. W konkretnym przypadku Karli może to oznaczać, że nauczy się redukować stres. W wirtualnej rzeczywistości, rekonstruującej jej środowisko pracy, może przećwiczyć sytuacje, w których negocjuje z szefem więcej wolnego czasu i skuteczniej wyznacza granice.

Istnieje szansa, że dla pacjenta przyszłości sytuacja w szpitalu będzie lepsza niż obecnie. Będzie lepiej leczony, bo szanse na wyleczenie będą większe, bo lekarze i pielęgniarki będą bardziej odpowiedzialni za jego osobiste potrzeby. „Będzie to również zauważalne w szczegółach – takich jak prywatność i jedzenie” – mówi planista szpitala Lohfert Praetorius.

Karla jest głodna. Loguje się do sieci szpitalnej na swoim tablecie i przegląda różne opcje menu, na które ma ochotę. Każdy, kto wcześniej jadł w szpitalu, wie, że jest to wielki krok naprzód.